Hoe het circulair slopen van 30 bruggen bijna 250 ton hout oplevert
Purmerend heeft zeker 400 houten bruggen en bruggetjes. Een karakteristiek gezicht, maar van veel bruggen is het eind van de levensduur in zicht. De afgelopen jaren zijn er al 90 vervangen door bruggen van composiet, een lichte, onderhoudsarme kunststof. Beentjes verkreeg de opdracht voor het vervangen van de volgende serie: 30 in totaal. Een mooi project, maar nog veel mooier is dat de bruggen circulair gesloopt gaan worden. Lars Timmer (projectbegeleider van Beentjes), Danielle Groen (adviseur van GP Groot Recycling) en Rolf van Heeringen van de gemeente Purmerend vertellen enthousiast over dit duurzame staaltje Noord-Hollandse samenwerking.
Slopen, afvoeren en storten, dat stond in de uitvraag van de gemeente Purmerend. Toch namen Beentjes en GP Groot Recycling het initiatief om het hele project circulair op te pakken. Ze presenteerden een plan om de 30 bruggen netjes te demonteren, het gesloopte hout te verwerken en het opnieuw op de markt te brengen. De gemeente Purmerend was gelukkig meteen overtuigd. Rolf: “Als overheid staat duurzaamheid bij ons hoog op de agenda. Het is misschien nog niet zo zichtbaar, maar in de sector zijn we al jaren bezig met omdenken. Ook noodgedwongen hoor: materialen worden schaarser en duurder. We kiezen er bewust voor om waar mogelijk circulair op te breken en circulair in te kopen. Zo laten we ons oude bestratingsmateriaal verwerken in het nieuw bestratingsmateriaal. Beentjes en GP Groot zetten met dit project nog een stap extra. Ze hebben alles doorgerekend en leggen precies vast wat er straks met het hout gebeurt. Dat geeft echt een boost.”
Lars legt uit hoe ze te werk gaan: “Samen met het team van GP Groot Recycling hebben we de tekeningen bekeken en op locatie onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het hout. De dekdelen waar mensen jaren overheen hebben gelopen, zijn erg slecht en ook zo bevestigd dat ze er lastig als geheel uit te halen zijn. Maar heel veel andere delen zijn nog prima bruikbaar, mits we de bruggen zorgvuldig uit elkaar halen.” Als projectbegeleider maakt hij het zichzelf er niet gemakkelijker op, geeft hij lachend toe: “Normaal ga je met grof geweld aan de gang en slopen we zo’n brug in een dag. Nu moet het heel precies en verwacht ik dat we er wel 1,5 tot 2 dagen over doen. Dat betekent flink meer werk. Bovendien heb je meer containers nodig en moet je alles gescheiden afvoeren. Het maakt het project dus duurder. Maar we werken wel duurzaam. En we krijgen er iets voor terug: we geven het hout nieuwe waarde.”
Daniëlle vult hem aan: “We hebben berekend hoe je kunt zorgen voor zo min mogelijk verlies bij de demontage en de verwerking, maar ook hoe je het proces zo efficiënt mogelijk kunt maken. Dus kiezen we ervoor om de bruggen grof te laten demonteren en het hout bij ons op het terrein verder uit elkaar te halen. Beentjes levert zeg maar de grote stukken aan, wij halen de schroefjes en de boutjes eruit. Dat doen we dan weer binnen ons SROI programma. Vooraf overal goed over nadenken, dat is waar het om gaat bij circulair slopen. Dat hebben we gedaan.”
Het is een beetje experimenteren
Pas tijdens het project kunnen ze goed zien hoeveel extra werk het is en wat het precies oplevert. Lars: “We gaan proberen er zoveel mogelijk uit te halen. Van de 287 ton verwachten we nu zo’n 235 ton te kunnen hergebruiken. Het is een beetje experimenteren. Natuurlijk hopen we dat de extra kosten opwegen tegen de extra opbrengsten. Het kan zomaar een winstgevend onderdeel worden. Dat zou goed zijn voor het verhaal. Want de grootste winst is dat we kunnen laten zien dat het werkt.”
GP Groot gaat het opgewerkte hout aanbieden in de markt. Met de hoge grondstoffenprijzen is de interesse groot. Daniëlle: “Hout vindt altijd zijn weg. Nu is dit wel een gigantische hoeveelheid en het is mooi hout, dus we zoeken ook actief naar nieuwe partijen, zoals brugbouwers. Hoe gaaf is het als dit hout weer terugkomt in nieuwe steigers. Dan wordt het tastbaar. Zo verbinden we de hele keten aan elkaar. Van iedere ton kunnen we straks zeggen waar het terecht is gekomen. Wij worden daar super blij van.”
Circulariteit biedt kansen, daar geloven we allemaal in
Zowel Beentjes als GP Groot zijn familiebedrijven en maken zich sterk voor verduurzaming in de regio. Samenwerken is daar een belangrijk onderdeel van. Daniëlle: “Zonder de kans die Beentjes ons geeft, zonder de effort die we samen in het plan hebben gestopt en zonder het enthousiasme van de gemeente Purmerend, is circulariteit niet mogelijk. Heel plat gezegd: als iemand hout in een bak trapt, kunnen wij er onmogelijk nog iets moois van maken. Je hebt elkaar nodig om het te laten slagen.” Rolf sluit zich hier volledig bij aan: “We trekken echt samen op om er een succes van te maken. De ervaring uit dit project kunnen we mooi meenemen in toekomstige aanbestedingen. Wat mij betreft wordt dit straks de benchmark voor nieuwe projecten.”
Ook duurzaam: vervoer over het water
Lars is ervan overtuigd dat het project de nodige aandacht gaat krijgen. Niet alleen vanwege het circulaire karakter, maar ook vanwege de omvangrijke logistieke operatie. De bruggen worden één voor één vervangen, want een aantal ligt in elkaars omleidingstraject. Beentjes regelt ook die omleidingen en de bewonersinformatie. Hoewel het organisatorisch gezien een flinke uitdaging is, heeft hij er vooral veel zin in. “Het wordt een soort treintje, waarbij de mannen achter elkaar door kunnen werken. En wat bijzonder is: de nieuwe composiet bruggen zijn zo licht dat ze kunnen blijven drijven en dus over het water kunnen worden vervoerd. Dat is niet alleen duurzamer, maar ook praktisch, want zware auto’s kunnen niet altijd overal komen. We kunnen de bruggen dan buiten de stad te water laten en varen ze gewoon naar de plek van bestemming. Dat gaat mooie plaatjes opleveren!”
